In het verleden waren basisscholen nog klein en overzichtelijk. Wie kent niet het team van zo'n 10 à 12 mensen, die met elkaar alles deelden en het beste voor hadden met hun kinderen, hun school.
Het lijkt wel of dat niet meer kan in onze complexe onderwijsstructuur waar de school ingebed is in het systeem van bestuursorganisatie en samenwerkingsverbanden.
De leerkracht overziet het vaak niet meer en krijgt wel te maken met allerlei maatregelen waarvan hij/zij niet weet welke betekenis dat heeft voor het onderwijs aan zijn of haar kinderen.
Ook de scholen zelf worden groter. Een team van een basisschool bestaat vaak uit zo'n 25 mensen of meer. En om te zorgen dat alles goed loopt is coordinatie en management uitgebreid.
Leerkrachten zijn betrokken op hun kinderen. Zeker!
Zijn leerkrachten ook betrokken op de school of haken ze af? Hebben leerkrachten het  lekker druk of wordt werkdruk ervaren en raakt men het overzicht kwijt?

Twee manieren van organiseren
Veel boeken zijn geschreven over organiseren. In grote lijnen zijn er twee manieren van organiseren.
De eerste manier is gebaseerd op principes van Scientific Management: het opdelen van werkzaamheden en het opsplitsen van managementtaken naar deelverantwoordelijkheden. Het doel was efficiënter werken, maar als organisaties meer moeten inspelen op veranderingen in de omgeving dan treedt vertraging op, wachttijden ontstaan, er worden fouten gemaakt, er is sprake van miscommunicatie en medewerkers raken gedemotiveerd en vervreemd. De tweede manier van organiseren gaat uit van het primaire proces. Samen verantwoordelijk zijn voor een totaalproduct of een dienst. Dat betekent dat je als team zelf beslissingen kunt nemen en in kunt spelen op veranderende situaties. Ook in deze organisatievorm zijn problemen die opgelost moeten worden.  Maar het biedt kansen om betrokken te zijn op kwaliteit, het biedt mogelijkheden om adaptief te zijn, vernieuwingen krijgen van onderaf vorm en medewerkers ervaren meer plezier in hun werk omdat ze de regie voeren over hun eigen werk(druk).

Toepassing in onderwijsorganisaties
Leerkrachten en docenten zijn vanuit hun professie al betrokken op hun werk. Door een schoolorganisatie weer klein te organiseren wordt de regelruimte van leerkrachten vergroot. Schooltjes binnen een school, zonder eilandjes te worden.  Dat vraagt een andere rol van het management, die meer coachend dan sturend leiding geeft. Daarbij is het van belang dat de kaders van te voren duidelijk gesteld zijn en dat de aansturing op operationeel, tactisch en strategisch   niveau goed op elkaar ingespeeld raakt.
Om te beginnen is het van belang dat de leiding er echt voor kiest om een andere structuur in te zetten. 
Bij de invoering is het van belang dat het hele team van meet af aan betrokken wordt bij het nadenken en uitproberen om vanuit zelfverantwoordelijke teams te werken.
Daartoe zijn werkconferenties goede interventies, waarbij iedereen meteen ervaart hoe het samenspel met elkaar en de directie kan werken.
Maar ook begeleiding van directie en het managementteam op hun rolneming is van belang in dit proces. Evenals de begeleiding van teams die taakgericht samenwerken en aanlopen tegen problemen die ze nu zelf op moeten lossen.

Werken in teams die zelf verantwoordelijk kunnen zijn
We spreken eerder over zelfverantwoordelijke teams dan over zelfsturende teams. In de context van de schoolorganisatie vindt namelijk wel degelijk een zekere sturing plaats die gericht is onderlinge afstemming en het realiseren van de visie van de school. Binnen de kaders van deze globale en interlokale sturing zijn verantwoordelijkheden gedefinieerd, waarover binnen teams beslissingen genomen kunnen worden.  Net zoals iedere leerkracht in zijn klas beslissingen kan nemen aangaande het lesgeven in zijn groep, kan ook een team beslissingen nemen aangaande het samen vormgeven aan het onderwijsaanbod. Kenmerkend voor een zelfverantwoordelijk team is:
 - Dat een taakstelling gedefinieerd is, waarop het hele team
   aanspreekbaar is
 - Dat duidelijk is waar een team beslissingen over kan nemen
 - Dat  taken die er voor moeten zorgen dat het team goed kan 
   functioneren onderling verdeeld zijn
 - Als optimaal gebruik gemaakt wordt van kwaliteiten en
   deskundigheden van teamleden